Afscheid,

Inmiddels is gebleken dat er leven na Bach is; ook voor mij. Mijn leven is zelfs in positieve zin veranderd. Als zelfstandig ondernemer help ik niet alleen de dromen van verschillende klanten realiseren, maar heb ik meer vrijheid en jaag ik ook mijn eigen dromen na. Eén van die dromen is schrijven, en ik heb dan ook erg genoten van het schrijven van deze blogverhalen. Toch heb ik besloten het hierbij te laten, en wel voordat mijn trouwe lezers gaan denken "heb je haar weer met haar gezeur over haar leven met Ton Koopman".

Ik ga me nu eerst bezig houden met mijn andere dromen; een huis in de Waterlandse polder en als het meezit ook mijn eigen theatertje in Edam. En als ik daar dan zit heb ik weer "ruimte" om te schrijven, want daar ben ik nog lang niet mee klaar. Ik heb inmiddels wel geleerd dat zelf creatief bezig zijn een belangrijke energie leverancier is als ik naast al die creatievelingen wil leven.

Dank dus allemaal voor jullie aandacht en complimenten en succes met het najagen van jullie eigen dromen!

Hartelijke groet,

Caecilia

Is er leven na Bach II,

Het Bach cantate project was al met al een mega project dat kon ontstaan door het optimisme van Ton, ons team, de Nederlandse concertzalen, de radio (als ik me niet vergis AVRO en NCRV) en het Franse platenlabel ERATO. Ik denk dat de meesten van ons de sprong waagden, gebaseerd op het optimisme en enthousiasme van Ton. Hij was voorafgaand aan de besprekingen al lange tijd met de muziek bezig geweest en geloofde in het project. Maar toen we eenmaal begonnen, raakten we allemaal betoverd door de kracht van Bach. Met zijn muzikale taal sprak hij direct tot onze harten.

Ook het publiek raakte betoverd; het werden onze Bachcantate vrienden en we organiseerden vooraf lezingen en eten, en bij hen thuis op de mat viel de Bachcantate nieuwsbrief, die ik samen met Hannes en de concertzalen maakten. We kenden die mensen persoonlijk en spraken elkaar regelmatig. Nu nog kom ik ze tegen bij andere concerten en van één Bachcantate vriend krijg ik nog ieder jaar een kerstkaart!

Al direct aan het begin was er die bijzondere sfeer en alle musici gaven het beste dat ze in zich hadden om aan de verwachtingen van Bach en Ton te voldoen. Er was een tijd dat ik me Bach niet anders kon voorstellen dan Ton zelf; die twee personen waren voor mij helemaal verweven.

Toen het project afliep raakten we allemaal een beetje stuurloos, want hoe moet het nu verder als je al die geweldige Bachcantates hebt gedaan. Ton besloot om alle werken van Dietrich Buxtehude op te nemen; waarschijnlijk hoopte hij dat hij daarbij weer hetzelfde gevoel kon oproepen als bij het Bachcantate project. Buxtehude heeft echt prachtige muziek geschreven, maar de betovering was voor mij verbroken.

Ik zie me nog staan in de tuin samen met Ton. Ik waagde het zijn gevoelens van ontevredenheid van de laatste tijd ter sprake te brengen. Ik vroeg hem waar die gelukkige en tevreden man was gebleven die altijd zo positief met problemen omging. Hij mopperde dat de tijden waren veranderd en dat het niet meer zoals vroeger was. Hij was vooral boos en teleurgesteld over wat er allemaal NIET voor de cultuur werd gedaan in Nederland, waar hij natuurlijk volkomen gelijk in had.

Is er leven na Bach? Ik heb me dat serieus afgevraagd na afloop van het Bachcantate project van het Amsterdam Baroque. Tja, uiteindelijk hebben we het als mensheid natuurlijk overleefd, maar sindsdien is er veel veranderd en zijn wij zelf veranderd; we moesten wel. De bijzondere sfeer van dit project, de inzet van al die mensen voor en achter de schermen en niet te vergeten die prachtige veelzeggende muziek van Johann Sebastiaan Bach: Het wordt nooit meer zoals toen.

Caecilia

Is er leven na Bach? Deel I

Toen we met het Amsterdam Baroque aan het Bachcantate project begonnen, moesten we daarvoor als organisatie een enorme stap zetten. Het was spannend en menigeen verklaarde ons voor gek dat we een dergelijk risico namen. Om te beginnen had Ton geen enkel vertrouwen in computers en omdat we ze echt nodig hadden om dit project te volbrengen, werden we door Hans getraind in onze communicatie daarover met Ton. Als er op kantoor een fout werd gemaakt mochten we nooit zeggen dat het iets te maken had met een computer. Dus niet; ”ik ben het document kwijt” of “de computer is gecrasht”. We moesten altijd zeggen dat wij als mens een fout hadden gemaakt, dus hooguit; “ Ik heb het document verkeerd opgeslagen”, of nog beter; “ik heb een fout gemaakt”, “ik lette niet goed op” of “ik was een beetje dom bezig”.

 Alle Cantates van Johann Sebastiaan Bach opnemen en uitvoeren; het was een project dat ruim tien jaar zou gaan duren. Per jaar waren er twee periodes waarin zes Cd’s werden opgenomen en vier concerten in Nederland werden gegeven. Het publiek werd gevraagd een abonnement te nemen op de serie, en reisde vervolgens langs de vier grote steden waar de betreffende concertzalen zich committeerden aan dit project. De radio zat ook in het complot en zou al die concerten live opnemen. Voor het project startte hielden we enkele besprekingen. De programmeurs van die zalen zaten met blosjes op hun wangen bij die eerste besprekingen, want zou het publiek wel massaal achter het Amsterdam Baroque aan willen reizen naar Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht? Er was een weddenschap over het bezoekersaantal in dat eerste jaar, en Ton werd door de programmeurs en de andere betrokkenen uitgelachen, omdat hij veel hoger inzette. Uiteindelijk bleek na dat eerst jaar dat de concerten nog beter bezocht werden dan Ton had voorspeld!

Tot dan gebruikten we de computers als een veredelde typmachine, maar nu moesten we ze serieus gaan gebruiken om de meest efficiënte opname planning te maken. Daarvoor namen we alle cantates voor de zes cd’s van het seizoen. De bezetting van ieder deel van die cantates namen we apart op in een spreadsheet. Ton had vooraf bij al die delen beoordeeld hoeveel tijd het zou kosten om ze op te nemen en die timing stond er ook bij. Vervolgens gingen we ze op een ingenieuze manier husselen en ordenen zodat uiteindelijk de meest efficiënte planning overbleef. Hiervoor werd voor ons zelfs een speciaal programma geprogrammeerd en dat was in die tijd niet niks! Wat volgens de computer en volgens ons dan het meest efficiënt was, vond Ton dan toch niet altijd het beste, en dan ging hij de timing van een aantal delen korter maken (op papier) zodat bepaalde stukken dan toch ergens bij konden in een andere opname sessie, wat natuurlijk zelfbedrog was want bij die bewuste sessie liep hij dan natuurlijk vreselijk uit.

Onze musici kwamen veelal uit het buitenland en als we de repetities konden beginnen met de kleinst mogelijke bezetting en dat per dag lieten uitgroeien naar de grotere bezettingen, dan scheelde ons dat veel aan hotel en salariskosten. De musici werden namelijk per sessie betaald, maar de buitenlandse musici ook als ze tussendoor een dag vrij hadden of een halve sessie moesten wachten. We repeteerden dan een week en daarna volgenden er twee concerten in de bovengenoemde Nederlandse zalen.

Al gauw kreeg men ook in het buitenland lucht van ons project. We moesten ruimte creëren om na de Nederlandse concerten ook het buitenland te bezoeken. Daarna begonnen de Cd-opnamen in de Waalsekerk op het Walenpleintje aan de Oudezijds Achterburgwal, waarbij we met de grootste bezetting begonnen en met een enkele solist en continuo groep eindigden op de laatste dag. Dit duurde meestal een flinke week.

ERATO-de platenmaatschappij die de opnames ging uitbrengen-betaalde de opnamekosten inclusief reiskosten en hotels. Zoiets is in deze tijd echt ondenkbaar. In korte tijd veranderde dan ook veel op die markt en halverwege moesten ze afhaken. Ton besloot het er niet bij te laten zitten en een andere maatschappij te zoeken, wat niet meeviel. Uiteindelijk gaf hij de Cd’s vanaf 2003 uit in eigen beheer; “Antoine Marchand”, onder Challenge records. Ik zie nog Guido met zijn camera in de tuin staan, om Ton als silhouetten te fotograferen voor het logo van dit nieuwe label. En zo gingen we van start!

Ik ben altijd zeer onder de indruk geweest van de verantwoordelijkheid die Ton voelde om de hele serie af te maken.

Caecilia

Prikbord,

Ik ruim mijn prikbord op. Langzaam maar zeker haal ik alle Amsterdam Baroque trofeeën eraf en berg ze op in een oude schoenendoos. Eerder schreef ik al over concertkaartjes en vliegtickets voor instrumenten; die heb ik toen direct opgeborgen. Nu haal ik ook de oude briefjes van orkestleden eraf. Die briefjes kreeg ik van sommige van hen als ze hun declaratie of bladmuziek opstuurde na afloop van het project. Zo stuurde Wilbert altijd mooie ansichtkaarten en Alfredo schreef bedankbriefjes op de notitieblokjes van het hotel.

Dit briefje schreef Alfredo naar aanleiding van een heftige tournee in 1995. We reisden met koor, orkest en solisten door Europa met het Weinachtsoratorium. In die tijd waren er veel stakingen in Frankrijk. Afwisselend werd er door Air France en door de Franse spoorwegen gestaakt. Tijdens de tournee was ik daardoor steeds aan het bellen met reisbureaus en bracht ik de nodige extra uren op vliegvelden en stations door om te zoeken naar alternatieve oplossingen, zodat we de concerten toch door konden laten gaan. Zelfs busmaatschappijen staakten en ik herinner me dat we in Nantes met onze koffers tussen een demonstrerende menigte liepen, op weg naar het hotel. Zelfs het personeel van de concertzaal staakte die avond zodat ik slechts samen met de directeur voor de podiumopstelling en het licht zorgde.

En dat was niet het enige dat mij uit mijn slaap hield want twee dagen voor vertrek zei ook nog eens de organisatie van een concert in Italië af. Dat was een financiële ramp want we moesten wel de musici betalen en kregen geen concerthonorarium. Maar tijdens de tournee zochten we naar een oplossing en uiteindelijk speelden we een alternatief concert in een prachtige maar zeer koude kerk. Het was twee dagen voor kerst. Er was geen verwarming en buiten sneeuwde het. Een gulle gever betaalde ons het concerthonorarium en het publiek mocht gratis naar binnen want er mocht geen “handel gedreven worden” in de kerk. Als dat niet de kerstgedachte is!

Meestal hoorde ik alleen wat er niet goed ging, dus met dit briefje van Alfredo was ik reuze blij. Deze tour in december 1999 eindigde na bijna twee weken Europese concerten met een slotconcert in New York. Ik herinner me nog dat de koffer van Marleene de eerste dag van de tour zoekraakte en dat de Airlines iedere keer keurig moeite deden om hem na te zenden. Maar omdat we iedere dag weer naar een volgende stad ergens in Europa reisden haalde die koffer ons pas in toen we na twee weken in New York aankwamen omdat we daar wat Langer bleven hangen. Ik zie Marleene nog staan in de Lobby, waar ze een enthousiaste duik nam in haar geopende koffer! Ondertussen had ze spullen van ons geleend en steeds kleding moeten bijkopen. Maar het gaat niet alleen om die spullen. Als je zo intensief reist, is je koffer je “thuis” en voel je je erg ontheemd zonder dit item.

Op mijn prikbord hangen ook veel foto’s. Er is er een van mij met Yo-yo Ma en mijn beste vriendin Ans. We zijn al vrienden sinds de basisschool en ik nam haar mee op Tournee naar New York om onze vriendschap te vieren, toen het orkest daar met Yo Yo Ma speelde. In de jaren daarvoor maakte het Amsterdam Baroque twee Cd’s met Yo Yo Ma en deden we de nodige optredens met hem. Het was een genoegen om voor hem te werken en één maal mocht ik in de lunchpauze op zijn Stradivarius barokcello spelen. Dit instrument behoorde ooit toe aan Jacqueline du Pré; een geweldige ervaring om dit instrument in mijn armen te mogen sluiten.

Er hangen nog meer foto’s van feestjes, recepties en diners, zoals die van de acterende Marshall en Bob (de langste en de kortste in de groep!). Zo af en toe was er iets te vieren en dan organiseerden we een ruimte ergens in een hotel, kochten drankjes en hapjes en iedereen droeg zijn steentje bij in de programmering met leuke acts, muziek en moppen. Het is wel eens voorgekomen dat ik nog vier dagen spierpijn in mijn buik had van het lachen.

Ik moest vaak na afloop van het concert nog uit eten met mensen van de organisatie. Dan kregen we vaak het echte authentieke eten van het land, maar ons doel was natuurlijk business; nog nagenietend van het zojuist beëindigde concert konden we het ijzer smeden voor een volgend concert. Het was leuk maar vooral vermoeiend om zo laat nog te eten en te werken; meestal moest ik de volgende ochtend al weer vroeg uit de veren.

Ik voel dat het de hoogste tijd is om afscheid te nemen van al die spullen en het verleden achter me te laten. Dus ze gaan nu allemaal in de schoenendoos bij mijn verzameling dagboeken en bewaarde brieven van vrienden (voor de jongsten onder ons: een combinatie van een soort e-mails, blog- en facebook berichten, maar dan met pen op papier en dan per postbode verstuurd).

Caecilia

Op bezoek bij het Amsterdam Baroque,

Een week geleden was ik op bezoek bij het Amsterdam Baroque. Sinds mijn ontslag eind 2008 ben ik twee keer naar een concert geweest, ergens achter in de zaal verstopt tussen het publiek. Maar nu besloot ik de stoute schoenen aan te trekken en naar de openbare repetitie te gaan die voor de “vrienden” was georganiseerd.

Al voor ik goed en wel bij de voordeur van musyQ in Amsterdam was aangeland werd er geroepen, gezwaaid en op het raam van de kantine geklopt. En achter de voordeur werd ik al gelijk door een aantal mensen met open armen en zoenen ontvangen. En het kan niet anders; met mensen bedoel ik hier zangers en blazers. De meeste Instrumentalisten, en zeker strijkers zullen zich niet zo spontaan aan hun emoties overgeven. Ton liep zijn vertrouwde “loopje” met grote stappen door de hal op weg naar de kantine. Toen hij me zag, verwelkomde hij me enthousiast en wist meteen te vertellen dat de repetitie 20 minuten later zou starten doordat hij in de ochtend was uitgelopen. Daardoor had ik nog tijd voor een ouderwets onderonsje met Klaus Mertens en het begroeten van die lieve en inmiddels ontdooide orkestleden.

Dit keer stond er geen Bach op het programma, maar de Donnerode en Lamentaties van Telemann. Ik ging in de zaal zitten en liet de muziek tot mij komen. Als Ton dirigeert en het Amsterdam Baroque musiceert klinkt het altijd zo mooi; al die prachtige trillingen die niet alleen mijn oorschelp binnen treden maar die bezit nemen van al mijn lichaamscellen. Terwijl ik daar zat realiseerde ik me dat dit alles zo zeer een deel van mijn leven is geweest, dat ik er blijkbaar nooit meer helemaal van los kan komen. Of moet ik zeggen “wil komen”?

Ik zag veel nieuwe gezichten maar ook veel oude bekenden, waarmee ik lief en leed heb gedeeld. Ik was blij verrast dat er nog steeds koor en orkestleden meedoen die er al vanaf het eerste uur bij waren, zoals Wilbert Hazelzet, Michel Henry, Luuk Nagtegaal, Jonathan Impett en Peter de Groot. Een leuk moment was het duet voor twee bassen dat Jasper Schweppe samen met Klaus Mertens zong. Het haar van Jasper ging van enthousiasme helemaal overeind staan! Alle solisten zongen prachtig, maar Klaus had ik echt gemist. Als hij zijn mond open doet dan voel ik me als een stoffige landweg waar een verfrissend zomerbuitje op neerdaalt waardoor de groene grassprietjes weer opkomen en de wereld weer kan ademen.

Tussendoor ben ik de zaal uit geglipt om bij te praten met de huidige zakelijkleider Marco en zijn assistent Geeske. Geweldig dat er nog steeds mensen zijn die zo hard werken om Ton’s grenzeloze energie bij te benen en zijn dromen mogelijk te maken.

Om kwart over zes moest ik echt weg al was de repetitie nog niet afgelopen. Rudolf -de voorzitter van de vrienden- reed met me mee, zodat we onderweg weer eens ouderwets konden bijpraten. Het was al met al een waardevolle middag en een mijlpaal in mijn “leven na Bach” .

Caecilia

Tijd voor VAKANTIE!

Excuus voor iedereen die mijn blog heeft bezocht en moest constateren dat er nog geen nieuw verhaal opstaat. Ik heb tot laat gewerkt om dingen af te ronden want volgende week heb ik mezelf een weekje vrij gegeven om weer helemaal op te laden. Ik ga uitslapen, mezelf ontbijt op bed geven, wandelen en fietsen, schilderen, breien, maar vooral heel veel en lang boeken lezen, genieten van een goed glas wijn en schrijven natuurlijk (opeens klinkt een week heel kort).

Ik ben er zojuist mee gestart en dat ziet er zo uit:

Jullie horen snel weer van mij!

Caecilia

Een ei hoort erbij,

                                                   

Het is nog maar de eerst dag van maart, maar de lucht voelt anders en de dagen worden alweer langer. Ik keek zojuist even in de tuin tussen de oude bladeren door naar de grond en zag dat er al weer van alles omhoog komt. Ik ben gek op de winter; het liefst met veel ijs en sneeuw, maar het is ook fijn dat de lente er weer aan komt. Als ik die knopjes uit de grond zie komen en ze ontvouwen zich langzaam dan voel ik een soort opgewekte spanning. Het gaat gebeuren!

En terwijl ik daar zo in mijn tuintje op onderzoek uit was, had ik opeens gezelschap van drie prachtige scharrelende kippen. Zij  hadden blijkbaar ook de lente in hun hoofd. Ik weet niet van wie ze zijn maar hoop dat ze nog vaak langskomen en dan ook eieren voor me leggen. Door die kippen moest ik opeens weer aan “het ei van Anna” denken. 

Gezond en genoeg eten op tournee valt niet mee. Met al het reizen beland je al gauw in de situatie dat je leeft van op het station gekochte broodjes, omdat je geen tijd hebt om opzoek te gaan naar een winkel waar je echt iets goeds kunt kopen. En je weet ook nooit wanneer je weer de kans krijgt om te eten. Uit angst om te verhongeren namen de musici vaak iets mee van het ontbijtbuffet van het hotel, zoals een broodje kaas of een appel. Zeker bij lange treinreizen is dat erg handig.

Op een zonnige dag zaten we in de TGV en schoten met hoge snelheid door het Franse landschap. Veel van de musici zaten te lezen of haalden wat achterstallige slaap in. Ik zat net lekker te werken aan een subsidieaanvraag, toen ik een gesmoorde kreet hoorde. Ik snelde er op af en trof Anna aan met haar hand in haar handtas en ze trok een heel vies gezicht. De anderen die er omheen zaten moesten erg lachen. Het bleek dat Anna die ochtend een gekookt eitje in een servet had meegenomen van het ontbijtbuffet in het hotel. Tenminste; dat dacht ze dus. Toen ze honger kreeg is ze opzoek gegaan naar dat eitje en toen trof haar hand een hoop eierstruif aan tussen al haar spullen. Blijkbaar had ze dit keer een ongekookt ei gepakt……

Haar paspoort heeft ze gelukkig redelijk kunnen herstellen. De tas heeft ze geprobeerd schoon te maken, maar ze heeft deze halverwege de tournee weg moeten doen vanwege de rotte eierenlucht. Terwijl ik dit vertel ruik ik weer de geur van haar handtas die ons die tour vergezelde. Daarna nam ze nooit meer een eitje mee van het ontbijtbuffet in het hotel, maar slechts een appel of een broodje kaas.

Caecilia